ÇİN İLE DIŞ TİCARET
Türkiye’nin Çin ile dış ticaret faaliyetleri 1965 senesinde başlamış olup, 1971 senesinde iki ülke ile imzalanan diplomatik iş anlaşmasının ardından hızla büyümeye başladı. Özellikle Çin ekonomisinin dünya ülkelerine oranla hızla büyümesi, Türkiye ile dış ticaretin de artmasıyla neticelendi. Başlarda tekstil ürünlerinin ticaretiyle başlayan süreç 1995 senesinden sonra teknolojik faaliyetlerin artmasıyla birlikte büyük oranda elektronik ihracatına dönmüştür.
Türkiye’nin Çin ile dış ticaret ilişkilerinde ilk defa 1999 senesinde 1 milyar dolarlık işlem hacmini aştı. Bu rakama 2005 yılında 4,9 milyar dolar, 2012 yılında 24 milyar dolar ve 2013 yılında da 28 milyar dolara kadar yükseldi. Bu rakamların devletin resmî kurumlarınca açıklandığını söylemekte fayda var. Diğer yandan Türkiye’nin Çin’e ihracatı da aynı şekilde yıllar içerisinde büyüme göstermiştir. Fakat bu rakamlar gerek Çin devletinin ithalat gücü gerekse Türkiye’nin üretim potansiyeli göz önüne alındığında yeterli seviyede olmadığını söylemek mümkün.
2000 yılında 96 milyon dolar seviyesinde olan ihracat oranı, 2005 senesinde 550 milyon dolara, 2010 yılında 2,20 milyar dolara ve 2015 senesinde 2,4 milyar hacmine ulaşmıştır. Peki Türkiye’nin Çin’e yaptığı ihracatta başlıca ürünler nelerdir? Bu konuyu birkaç başlık altında maddelemek mümkün…
– Mermer ve traverten, ekosin, kireçli taşlar
– Kıymetli metal cevherleri ve konsantreleri
– Sentetik filament demetleri
Türkiye’nin Çin’e yönelik ihracatının hacminin hayli düşük olmasını birçok sebeple açıklamak mümkün. Çin toplumunun tüketim farklılıkları, Çin pazarındaki kendine özgü yapı, Çin’in bölge içi ticarete önem vermesi ve Türkiye ile Çin devleti arasında dış ticareti destekleyici anlaşmaların imzalanmamış olması, bu sebeplere örnek olarak gösterilebilir.
Öte yandan Çin ile dış ticaret, dışarıdan bakıldığında kolay bir uygulama gibi görünse de kendi içerisinde karmaşık ve hayli zor bir yapıya sahiptir. Dikkat edilmesi gereken hususlar eğer atlanırsa birçok sorun ile karşılaşmak kaçınılmaz olur. Bu sebeple bir sonraki yazımızda Çin ile dış ticarette dikkat edilmesi gereken noktaları belirttik. Keyifli okumalar…