DIŞ TİCARETTE ÇİN FAKTÖRÜ-1
Dış ticarette Çin faktörü, ithalatta ve ihracatta dikkate alınması gereken bir konudur. Çünkü Çin ekonomisi hızla gelişmiş ve buna paralel olarak da diğer ülkeler, Çin ile rekabet etmekten çekinmeye başlamıştır. Bu da Çin’i dış ticarette önemli bir noktaya koymuş ve dış ticarette Çin faktörü konusunu gündeme getirmiştir. Günümüzde, Amerika dâhil pek çok dünya ülkesi uluslararası piyasalarda bir Çin tehlikesi ya da tehdidi altında olduklarına inanmaya başlamışlar ve bu duruma “Çin Sendromu” adını vermişlerdir.
Çin’in Ekonomik ve Ticari anlamda gelişmesinin sebepleri
1978-1983 yılları arasında Çin ekonomisinde ciddi bir reform dönemi yaşanmaya başlamıştır. Çin ekonomisinin dış dünyaya açılması, fiyatların arz ve talebe göre belirlenmesi, Çin’de özel ekonomik bölgelerin oluşturulması ve basit teşvik uygulamaları işte bu reform dönemine denk gelir. Böylelikle de Çin ekonomisinin piyasa ekonomisine geçişini sağlamaya çalışılmıştır.
11 Kasım 2001 tarihinde Çin Halk Cumhuriyeti’nin Dünya Ticaret Örgütü’ne(WTO) katılması ülkenin ticari performansına çok büyük etkisi olmuştur. Son 30 yıldır Çin’in sanayileşmesinde birçok önemli gelişme yaşanmıştır. Bu durum Çin sanayi sektörünü, ekonominin anahtar sektörü haline getirmiştir. Ve tüm bunlar Çin’i az gelişmiş ülke konumunda iken, dünyanın en büyük ikinci ekonomisi konumuna getirmiştir. Nitekim Dünya Bankası’nın tahminlerine göre Çin, 2020 yılında dünyanın ikinci büyük ticaret hacmine sahip ekonomisi haline gelecektir denmiştir ve bu tahmin doğru çıkmıştır.

Çin’de Yatırımcı Olmak Neden Cazip?
Günümüzde Çin Halk Cumhuriyeti’ni yabancı sermaye bakımından önemli bir konumdadır. Çin’in yatırımcılar için cazibe merkezi olmasının sebepleri:
-
İşgücü fiyatlarının düşüklüğü
-
Ülkenin yüksek büyüme hızı
-
Dünya ekonomisi ile bütünleşme kararlılığı
-
Bir milyarın üzerindeki tüketici
-
Gerçekleştirilen ve gerçekleştirilmesi beklenen reformlar
Dış Ticarette Çin’in Önemli Bir Yere Sahip Olmasının Sebepleri
Çin bugün ABD’den sonra dünyanın ikinci büyük ekonomisine sahip bir ülkedir. Bu durum dış ticarette Çin faktörü sorusunun cevabı da olmaktadır. Peki, nedir Çin’i dış ticarette önemli bir konuma getiren sebepler?
- Reformlarla Çin’in ticari anlamda büyük adımlar atması
- Çin’de İş gücünün sanayi için kullanılması ve iş gücü fiyatlarının düşüklüğü
- Ekonomideki tasarrufların sermaye birikimi ve üretime olumlu etkisi
- Çin Ar-Ge faaliyetlerindeki artış
Çin’in ekonomik olarak büyümesinin yarattığı sorunlar
- Kamu teşebbüslerinin özelleştirilmesi
- Kırsal kesimden kentlere olan hızlı göç
- İşsizliğin artması
- Sosyal güvenlik taleplerinin artırması
- Bölgesel kalkınma dengesizliği artması

Türkiye Ve Çin Halk Cumhuriyeti Arasındaki Dış Ticaret İlişkileri
Türkiye’nin Çin Halk Cumhuriyeti’ne yapmış olduğu ihracat, birkaç ürünün dışına çıkmamaktadır. Bu da bizim açımızdan ciddi bir sorundur. Çünkü ihracatta çeşitlendirilmeye gidilmemesi, dış ticaret açısından önemli risk oluşturur. Türkiye ile Çin arasında ülkemiz aleyhine sürekli bir dış ticaret açığı izlenmektedir.
Dış Ticarette Çin Faktörünün sebepleri
- Çin Cumhuriyeti’nin işgücü maliyetleri bakımından kaçınılmaz bir rekabet üstünlüğüne sahip olması,
- Çin’in uyguladığı düşük kur rejiminin diğer ülkeleri korkutması,
- Çin Halk Cumhuriyeti tarafından uygulanan dış ticaret mevzuatının ve hukuk mekanizmalarının yeteri kadar açık olmaması sebebiyle bir standart oluşmaması ve belirsizliklerin diğer ülkeleri korkutması,
- Çin’de üretim sürecinde bazı standartlara uyulmaması maliyetleri düşürmekte bu da diğer ülkeleri dezavantajlı hale getirmesi,
- Çin’in ihracat firmalarını ihracat hibeleriyle desteklemesi de diğer ülkelerin elini kolunu bağlaması,
- Çin’deki ticari bankacılık işlemlerindeki eksiklikler diğer ülkeleri çok zorlamaktadır. Bu da diğer ülkelerin Çin ile ticari ilişki kurarken düşündürmektedir.
Dış ticarette Çin faktörü diğer ülkeleri öncelikli olarak psikolojik olarak yıpratmaktadır. Çin’in gayri safi milli hâsılasındaki artış ve ihracatının ithalatından daha fazla artması, döviz rezervlerinin de artmasını sağlamıştır. Ayrıca Çin’in yukarıda bahsettiğimiz nedenlerden dolayı yabancı sermayeyi daha kolay çekmesi de Dış ticarette Çin faktörünün önemini artıran nedenlerdendir.
Dış ticarette Çin, ülkeleri birçok konuda rekabet dışına itmektedir. Bu da karşımıza “Dış ticarette Çin faktörünü” bir sorun olarak çıkartmaktadır.